Όλγα Θεμελή​

Καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας

Όλγα Θεμελή​

Καθηγήτρια Εγκληματολογικής Ψυχολογίας

themeli@uoc.gr
Γραφείο: A1.106 (1ος Όροφος, κτήριο Α1)
Τηλέφωνο: +30 28310 77525

Εκτενές Βιογραφικό

Σπούδασα Νομικά στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και  Φιλοσοφία, Παιδαγωγική και Ψυχολογία, στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Μετά την ολοκλήρωση της διδακτορικής μου διατριβής, εργάστηκα ως ερευνήτρια στον Τομέα Κλινικής Ψυχολογίας της Σχολής Ψυχολογίας του Vrije Universiteit Amsterdam και στη συνέχεια ως εγκληματολόγος στο Διεθνή Οργανισμό μη κυβερνητικού χαρακτήρα Defence for Children International (ΝL). Το διάστημα 2003-2007 ήμουν Ειδικός Επιστήμονας στον Κύκλο για τα Δικαιώματα του Παιδιού της Ανεξάρτητης Αρχής «Συνήγορος του Πολίτη». Yπήρξα μέλος του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβούλιο Φυλακών (ΚΕΣΦ) του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Εθνική εμπειρογνώμονας του Συμβουλίου της Ευρώπης (Council of Europe) για ζητήματα ψυχικής υγείας και πρόληψης αυτοκτονιών στα Καταστήματα Κράτησης της χώρας, πρόεδρος του Κεντρικού Επιστημονικού Συμβουλίου για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Θυματοποίησης και της Εγκληματικότητας των Ανηλίκων (ΚΕΣΑΘΕΑ) του Υπουργείου Δικαιοσύνης και μέλος νομοπαρασκευαστικών επιτροπών για τα ανήλικα θύματα. Τα κύρια επιστημονικά μου ενδιαφέροντα εστιάζουν αφενός μεν στις καταθέσεις των ανήλικων θυμάτων κακοποίησης, αφετέρου δε σε ζητήματα της Σωφρονιστικής Ψυχολογίας.

Επαγγελματική Εξέλιξη

  • VrijeUniversiteit Amsterdam / Vakgroep Klinishe Psychologie (1997-1998)
    • Ερευνήτρια στο ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα “Preventie van suicides in detentie”
  • Defence for Children International – Section The Netherlands (ΝGO) (1999-2002)
    • Υπεύθυνη της έρευνας “Κids Behind Bars”
  • Συνήγορος του Πολίτη – Ανεξάρτητη Αρχή/ Κύκλος για τα Δικαιώματα του Παιδιού (2003-2007)
    • Ειδικός Επιστήμονας
  • Πανεπιστήμιο Κρήτης (2002 – 2005)
    • Διδάσκουσα(Π.Δ. 407/80)
  • Πανεπιστήμιο Κρήτης (2007 – μέχρι σήμερα)
    • Μέλος ΔΕΠ

Ερευνητικά Ενδιαφέροντα

Τα ερευνητικά μου ενδιαφέροντα επικεντρώνονται: α) στην παραβίαση της γενετήσιας ζωής των ανηλίκων και β) σε ζητήματα Σωφρονιστικής Ψυχολογίας.

Ειδικότερα, εστιάζουν στη διαδικασία της αποπλάνησης, τη λήψη της κατάθεσης/δικανικής συνεντεύξης των ανήλικων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης, τους ειδικούς χώρους που αυτή πραγματοποιείται («Σπίτι του παιδιού»/“CAC”/“Barnahus”), την ποιοτική ανάλυση του λόγου για την ανάδειξη των κριτηρίων μιας αξιόπιστης κατάθεσης, τη μνημονική ικανότητα,  τα κριτήρια διάκρισης ψευδών και αληθών ισχυρισμών, τη χρήση εξειδικευμένων εργαλείων διερεύνησης της αλήθειας (δομημένο δικανικό πρωτόκολλο) και την υιοθέτηση τακτικών ελαχιστοποίηση του κινδύνου της δευτερογενούς θυματοποίησης.

Εστιάζουν επίσης στη λειτουργία του Σωφρονιστικού Μηχανισμού, στα «Δεινά του Εγκλεισμού» – με έμφαση στην αυτοχειρία κατά τη διάρκεια στέρησης της ελευθερίας και στα μέτρα πρόληψής της- στα ιδιαίτερα ψυχοσύνδρομα της φυλακής, στις γυναίκες κρατούμενες, στα παιδιά τους, και στην εκπαίδευση κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού. 

Ερευνητικά Προγράμματα

  • “Pedagogical Inclusive Education and Training System to UpSkill Cross-Sector Practitioners Working with Minors and Emerging Adults in Correctional Systems” – PICTURES – ERASMUS-EDU-2023-PI-ALL-INNO, European Commission – University of the Aegean (02/2024 – Σήμερα).
  • “COST” Action: CA22128 – Establishing Networks to Implement the Principles on Effective Interviewing for Investigations (IMPLEMENDEZ) (02/2023- Σήμερα).
  • «Αναβάθμιση των υπηρεσιών που παρέχονται από τις δομές που λειτουργούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης» – Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ Υπουργείου Δικαιοσύνης / Ευρωπαϊκή Ένωση (02/2022 – 09/2023).
  • «Ουσιαστική σύμπραξη Ελληνικών φορέων και Αρχών για την ενίσχυση της στήριξης και προστασίας γυναικών και παιδιών θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας, κατά τα πρότυπα της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, μέσω αξιοποίησης καλών πρακτικών της Αστυνομίας της Ισλανδίας». Active Citizens Fund στην Ελλάδα (Χρηματοδοτικός Μηχανισμός ΕΟΧ 2014- 2021) – «Προαγωγή της ισότητας των φύλων και καταπολέμηση της έμφυλης βίας» (Εμπειρογνώμονας / Μέλος της Ειδικής Ομάδας Δράσης κατά της Ενδοοικογενειακής Βίας, 02/2022 – 04/2023).
  • “Enhancing the capacity of legal & justice professionals on forensic interview procedures for child victims and witnesses of violence /EΝCLAVE” – JUST-AG-2020/JUST-JACC-AG-2020/ European Commission/Directorate General Justice and Consumers (Eπιστημονικά Υπεύθυνη, 02/2021 -01/2022).
  • “Strengthening prison healthcare in Greece, VC 1240” – The Council of Europe/ Directorate General of Human Rights and Rule of Law, Criminal Law Cooperation Unit, Council of Europe (Εθνική εμπειρογνώμονας σε ζητήματα ψυχικής υγείας και πρόληψης αυτοκτονιών στα Καταστήματα Κράτησης της χώρας στο πλαίσιο του έργου: «Ενίσχυση της υγειονομικής περίθαλψης στα καταστήματα κράτησης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης (06/2019 – 05/2021).
  • «Ανάπτυξη δεξιοτήτων και εκπαίδευση του προσωπικού των δομών μακροχρόνιας φιλοξενίας των ασυνόδευτων ανηλίκων» – Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ. / Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (03/2024 -04/2024).
  • “Multi-Agency approach to suppoRt victims of Intimate partner violence with SubStance Abuse issues /MARISSA”. JUST/REC – European Commission, (06/20 – 05/22).
  • “Free from Addiction, Safe from Abuse ‘FASA’ project”. Erasmus+ Programme Strategic Partnerships (Key action – 2019-1- EL01-KA202-062475), Co-Partner,/ Πανεπιστήμιο Κρήτης (11/19- 05/22).
  • “Aware”- Cross Sectoral Awareness Building on Mental Health Needs in the Criminal Justice System and on Release – Erasmus+ KA2 Strategic Partnerships (09/2018 – 02/2022).
  • “Right After Care” – Capacity Building and Training for Professionals in Alternative Care in Greece – /REC – European Commission, Μέλος Επιστημονικής Ομάδας – Εκπαιδεύτρια Εκπαιδευτών (04/2018 – 08/2020).
  • “DISCO – Development of “at a DΙStance” COunselling Skills for professionals in the field of Counselling Women Victims of Violence or Abuse”, στο πλαίσιο του προγράμματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Erasmus+, Δράση 2, «Στρατηγικές συμπράξεις στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης» (2017-2019).
  • «Μελέτη για την εφαρμογή συστήματος συμβουλευτικής και καθοδήγησης για την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου». Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων – Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), (2018-2019).
  • «Ψυχική Υγεία και Αντιμετώπιση Κρίσεων στις Φυλακές» –  Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων & Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης – Ινστιτούτο Επιμόρφωσης (ΑΔΑ: ΩΨΕΦ4691Θ0-ΓΛ9) (11/16-11/2017).
  • “European Prison Observatory. Detention Conditions in the European Union” JUST/2011-2012/JPEN/AG – Application 4000002933 – Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (επωφελούμενος εταίρος) – Ευρωπαϊκή Επιτροπή (12/2013-02/2015).
  • “Prevention and Fight Against Crime” – Trafficking in Human Beings –THB- HOME/2012/ISEC/AG/THB “Victims of Child Trafficking – Our Responsibility”. (VICTOR)- EPLO- Ευρωπαϊκή Επιτροπή (02/2013 – 05/2014).
  • «ΘΑΛΗΣ» – Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ Ερευνητικό Πρόγραμμα για την ανάπτυξη του δυναμικού των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγείας ως προς τη βελτίωση των παρεχόμενων  υπηρεσιών, την πρόληψη & την προαγωγή υγείας (2011).
  • Πρόγραμμα «Διαπολιτισμικής Επιμόρφωσης Δημοσίων υπαλλήλων (με έμφαση στους υπαλλήλους της Αστυνομίας) που συναλλάσσονται με υπηκόους τρίτων χωρών ή χειρίζονται θέματα που σχετίζονται με αυτούς» (Δράση 3.1/2011) στο πλαίσιο του ετήσιου προγράμματος 2011 του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών – ΕΚΠΑ – Εταιρία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου (2011).
  • “MINOR RIGHTS – Access to Justice for Children at risk of social exclusion”
    Εuropean Public law Center / European Commission – Save the Children Italy (2012)
  • «ΔΙΑΠΟΛΙΣ» Εκπαίδευση Αλλοδαπών και Παλιννοστούντων Μαθητών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης – Πανεπιστήμιο Κρήτης – Πανεπιστήμιο Θεσσαλία ΕΣΠΑ, (2011-2013).
  • «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση – Πράξη «Σχολές Γονέων ΑΠ 7, ΑΠ 8, ΑΠ 9)» ΥΠΔΒΜΘ –Ευρωπαϊκό Κοινοτικό Ταμείο (2011).
  • «Σχεδιασμός και Υλοποίηση προγραμμάτων εξ αποστάσεως εκπαίδευσης εκπαιδευτών και στελεχών δια βίου μάθησης – ΑΠ8» Ινστιτούτο Διαρκούς Εκπαίδευσης Ενηλίκων – Γενική Γραμματεία Δια Βίου Μάθησης ΥΠ.Ε.Π.Θ – Συγχρηματοδότηση ΕΕ / Ελληνικό Δημόσιο (03/2011 – 07/2011).  
  • Πρόγραμμα «Διαπολιτισμικής Επιμόρφωσης του προσωπικού που υπηρετεί στα  Καταστήματα Κράτησης της χώρας, στις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και Επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής» – Εταιρία Μελέτης των Επιστημών του Ανθρώπου – Ευρωπαϊκό Ταμείο Ένταξης Υπηκόων Τρίτων Χωρών.(Δράση3.1/09) στο πλαίσιο της Προτεραιότητας 3 «Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των πολιτικών προώθησης της διαπολιτισμικότητας στα κράτη μέλη σε όλα τα επίπεδα διοίκησης  (02/2010- 06/2010).
  • “VESTA II: Reduction of Trafficking in Women through Prevention Activities, Safe Migration and Victims Reintegration”. Εuropean Public law Center / European Commission (2011)
  • “TWINNING LIGHT PROJECT: RO 2007/IB/JH-16TL Support for exchanging bets practices in the field of recruitment, selection, assessment and evaluation of personnel of the National Administration of Penitentiaries” (Bucharest – Romania) – ΕΕ / Συνήγορος του Πολίτη (2010).
  • “VESTA I: Education activities towards strengthening of vulnerable groups in Vietnam”. European Public law Center / European Commission (2007 – 2008)
  • “ΕUNOMIA: Συμβολή στη Δημιουργία και Δικτύωση Συνηγόρων του Πολίτη στην Ευρώπη” To πρόγραμμα υλοποιήθηκε υπό την αιγίδα του Επιτρόπου της Ευρώπης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης και με συν-χρηματοδότηση του ελληνικού κράτους (2004- 2007).
  • “Children and social exclusion – Condition of Children Placed in Out – of Home Care and construction of Children-orientated Welfare Policies”. ΚΟΙΝΩ.ΠΟΛΙΤΙ.Α Κρήτης – Ευρωπαϊκή Ένωση (2006-2007) Διακρατικό πρόγραμμα (2007).
  • “Προαγωγή της Υγείας και της Ποιότητας Ζωής του Μέλλοντος: Εκπαίδευση και Αγωγή Υγείας για τον έλεγχο και την Πρόληψη της Κακοποίησης – Παραμέλησης των Παιδιών” Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΥΓΕΙΑ- ΠΡΟΝΟΙΑ»2000-2006. Άξονας 1: Υγεία, Μέτρο 4 : «Ανάπτυξη Δημόσιας Υγείας» Ευρωπαϊκή Ένωση /Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης/ Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού . Γ’ κοινοτικό πλαίσιο στήριξης (2006).
  • “XENOPHON: Training the Jurist on the Rule of Law and Support for the Necessary Legal Forms – Legal Instruments to combat child trafficking” (Yerevan – Armenia) European law Center – European Commission – Ministry of Foreign Affairs, (2006).
  • “ΥPSILANTHS II: Υποστήριξη των αναγκαίων νομοθετικών ρυθμίσεων στη Μολδαβία για την προστασία της Ανθρώπινης Αξιοπρέπειας και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων” (2006)
  • “TWINNING PROJECT: Development of the National Ombudsman Institution in Kazakhstan: “Identify the relevant problems regarding Children Rights”. (Astana – Kazakhstan) Εuropean Public law Center / European Commission / Ίδρυμα Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου (2006).
  • Defence for Children International (DCI- The Netherlands) (Διεθνής οργανισμός μη κυβερνητικού χαρακτήρα- για την προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού, με έδρα τη Γενεύη) Επιστημονικά Υπεύθυνη έρευνας για τις συνθήκες κράτησης ανηλίκων σε 22 χώρες του κόσμου (“Kids behind bars”) (10/1999-03/2002).
  • Vrije Universiteit Amsterdam-Ministerie van Justitie (Ελεύθερο Πανεπιστήμιο Amsterdam / Σχολή Ψυχολογίας / Τομέας Κλινικής Ψυχολογίας – Ολλανδικό Υπουργείο Δικαιοσύνης), “Preventie van suicides in detentie” (“Πρόληψη Αυτοκτονιών στις Φυλακές”) (10/1998-8/1999).
  • Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Noμική Σχολή-Εργαστήριο Εγκληματολογικών και Ποινικών Επιστημών. Ερευνήτρια – Μέλος επιστημονικής ομάδας της έρευνας: “Ελληνικές Φυλακές: Η Γυναικεία Φυλακή Κορυδαλλού” (03/1995-03/1996).
  • Yπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων – Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης. Κοινοτική Πρωτοβουλία “Απασχόληση” – HORIZON – Λοιπές ομάδες, Πρόγραμμα “MELABUS- Επισκευή και συντήρηση αυτοκινήτων νέας τεχνολογίας” για 15 ανήλικους παραβάτες του νόμου, στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κορυδαλλού. Υπεύθυνη Εγκληματολόγος του προγράμματος (11/1996-05/1997).
  • Yπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων – Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης / Κέντρο Επαγγελματικής Κατάρτισης “Ευπιρίδες” Υπεύθυνη του γραφείου υποδοχής αποφυλακισμένων γυναικών που απειλούνται με κοινωνικό αποκλεισμό (08/1996-09/1997).
  • Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών -Νομική Σχολή- Εργαστήριο Εγκληματολογικών και Ποινικών Επιστημών / ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ Πρόγραμμα καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού από την αγορά εργασίας. Υποπρόγραμμα 3, Μέτρο 1 Εκπαιδεύτρια εκπαιδευτών στο στάδιο της προκατάρτισης του προγράμματος “Τυπογραφία-Βιβλιοδεσία” στη Δικαστική Φυλακή Κορυδαλλού.(09/1996-12/1996).
  • Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών -Νομική Σχολή-Εργαστήριο Εγκληματολογικών και Ποινικών Επιστημών / ΕΛ.ΚΕ.ΠΑ Πρόγραμμα καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού από την αγορά εργασία, (09/1996-12/1996).
  • Yπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων – Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης Πρόγραμμα Καταπολέμησης του κοινωνικού αποκλεισμού από την αγορά εργασίας, (07/1996-12/1996)
  • Yπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων – Γενική Γραμματεία Λαϊκής Επιμόρφωσης Κοινοτική Πρωτοβουλία “Απασχόληση” – HORIZON. Πρόγραμμα για αποφυλακισμένες γυναίκες “NOMADE-LYSIDESMH, (04/1996-8/1996)
  • Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης / Υπουργείο Δικαιοσύνης. “Πρόγραμμα Ανάπτυξης Τοπικών Δικτύων Επαγγελματικής Υποστήριξης Αποφυλακισμένων” (09/1994-9/1995).

Επιλεγμένες Δημοσιεύσεις

  • Θεμελή, Ό. (2023). «Παιδιά χαμένα στην κατάθεση». Από την αποπλάνηση και τη σεξουαλική κακοποίηση, στη λήψη της δικανικής εξέτασης και την αποφυγή της δευτερογενούς θυματοποίησης. Αθήνα: Εκδόσεις Τόπος (ISBN 978-960-499-475-5).
  • Themeli, O. & Ferra, F. (2023). Interviewing child witnesses in Greece. In Walsh, R. Bull & I. Areh (Eds.). Routledge International Handbook of Investigative Interviewing and Interrogation. Routledge (υπό δημοσίευση).
  • Θεμελή, Ό. (2022). Το πρώτο στην ελληνική δικαιοταξία Πρωτόκολλο Δικανικής Εξέτασης ανήλικων θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης: μια τομή στο πεδίο της προστασίας της ανηλικότητας. Στο Α. Κουμούλα & Κ. Σκλάβου (επιμ.), Βία κατά των Ανηλίκων: Η γνώση είναι πρόληψη (σελ. 243-257). Αθήνα: Εκδόσεις Τόπος – Ε.ΨΥ.Υ.Π.Ε.
  • Θεμελή, ΄Ο. (2022). Η φυλακή δεν είναι γένους θηλυκού: Η έμφυλη διάσταση του εγκλεισμού. Στο: Βαρβούνης, Μ. Γ., Κατσαδώρος, Γ. Κ. & Καπανιάρης, Α. Γ. (επιμ.), Άνθρωποι, Φύλα, Ταυτότητες, Πολιτισμοί. Λαογραφικές και έμφυλες προσεγγίσεις. Τιμητικός Τόμος για την Μαρία Γκασούκα (σελ. 153- 164). Αθήνα: Εκδόσεις Γκόνη
  • Θεμελή, Ό. (2014). Τα παιδία καταθέτει. Η δικανική εξέταση ανηλίκων μαρτύρων, θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης. Αθήνα: Εκδόσεις Τόπος (ISBN 978-960-499-108-2).
  • Themeli, O. & Panagiotaki, M. (2014). Forensic interviews with children victims of sexual abuse: The role of the counselling psychologist. The European Journal of Counselling Psychology, 3(1), 1-19.

Μαθήματα που Διδάσκω στο Προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών